هیدرومتر یکی از ابزارهای مهم و مفید برای سنجش و اندازه‌گیری دقیق چگالی و وزن نسبی مایعات است. این وسیله به طور گسترده در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هیدرومترها به دلیل دقت و قابلیت استفاده‌ی آسان، در برخی از موارد جایگزین مناسبی برای سایر وسایل اندازه‌گیری هستند. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید تا به برررسی ساختار، عملکرد و نحوه کار با هیدرومترها بپردازیم.
ساختار هیدرومتر چگونه است؟
هیدرومتر عموماً به صورت یک تیوب شیشه‌ای یا پلاستیکی طراحی شده است. در داخل این تیوب، یک توپ فلزی یا تاج فلزی وجود دارد که به وسیلهٔ گرانش، هیدرومتر را در مایع فرو می‌برد. تناوب‌هایی از شماره‌ها یا علامت‌ها بر روی سطح هیدرومتر وجود دارد که به ما کمک می‌کند چگالی مایع را اندازه‌گیری کنیم.
عملکرد هیدرومتر چگونه است؟
با قرار دادن هیدرومتر در مایع، توپ یا تاج فلزی که درون تیوب قرار گرفته، باعث غوطه‌وری هیدرومتر در مایع می‌شود. سطحی که هیدرومتر با سطح مایع می‌دهد نشان‌دهنده چگالی آن مایع است. هرچه چگالی مایع بیشتر باشد، هیدرومتر کمتر در آن فرو می‌رود و برعکس، چگالی کمتر باعث غوطه‌وری بیشتر هیدرومتر در مایع می‌شود.
انواع هیدرومترها
کالیبراسیون مختلف هیدرومترها سبب شده است که این ابزار در اشکال و اندازه‌های گوناگون مورد استفاده قرار گیرد. آب‌سنج یا هیدرومتر (Hydrometer)، ابزاری ساده برای اندازه‌گیری چگالی یا چگالی نسبی مایعات است. ساختار آب‌سنج شامل یک استوانه شناور است که انتهای پایینی آن به شکل مخروطی و سنگین و انتهای بالایی به صورت لوله‌ای باریک است. هنگامی که آب‌سنج را در یک مایع قرار می‌دهیم، شکل عمودی به خود می‌گیرد و در مایع فرو می‌رود. میزان فرونشست این ابزار با چگالی مایع تناسب دارد و می‌توانند چگالی را از روی مقیاس روی لوله خواند.
لاکتومتر، یک نوع هیدرومتر است که برای آزمایش شیر استفاده می‌شود. وزن مخصوص شیر که این دستگاه به ما می‌دهد، نشانه دقیقی از ترکیب آن نیست، زیرا شیر حاوی مواد مختلفی است که سنگین‌تر و سبک‌تر از آب هستند. برای تعیین ترکیب شیر، آزمایشات اضافی برای محتوای چربی لازم است.
قندسنج یک نوع هیدرومتر است که برای تعیین مقدار شکر حل شده در محلول مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصولاً برای مراکز تولید نوشیدنی‌های میوه‌ای و همچنین در صنعت شربت‌سازی و بستنی‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اولین قندسنج در سال ۱۷۸۴ توسط جان ریچاردسون ساخته شد. قندسنج که جزء انواع هیدرومترها محسوب می‌شود، شامل یک حباب شیشه‌ای بزرگ است که دارای ساقه لاغری با درجه‌بندی است که از بالای آن به پایین می‌رود. میزان شکر با خواندن مقداری که سطح مایع درجه را نشان می‌دهد، مشخص می‌شود.
هیدرومترهای سنجی را می‌توان در آزمایشگاه‌ها و حتی در برخی مراکز پزشکی برای آنالیز ادرار مشاهده کرد. وزن مخصوص ادرار بر اساس نسبت املاح به آب تعیین می‌شود و امکان ارزیابی سریع سطح هیدراتاسیون بیمار را فراهم می‌کند.
از جمله انواع مختلف هیدرومترها، هیدرومتر باطری که در واقع نوعی اسید سنج میباشد یک ابزار است که برای سرویس دهی به باتری‌های اتومبیل استفاده می‌شود. این ابزار اجازه می‌دهد تا میزان غلظت محلول اسید سولفوریک که به عنوان الکترولیت در باتری استفاده می‌شود، ارزیابی شود. بسیاری از مشخصات مایعات از طریق انواع هیدرومترها اندازه‌گیری می‌شود.
روش استفاده از هیدرومتر
اگر شما برای اولین با ر است که می خواهید از هیدرومتر استفاده نمایید و در مورد کارایی و نحوه کار این دستگاه دچار مشکل شده اید باید بدانید که استفاده از این دستگاه بسیار آسان است. هیدرومتر برای تعیین پارامتر مورد نیاز ، شناور در ظرفی با محلول قرار می گیرد. باید هیدومتر بدون لرزش و تکان باشد تا دقیق ترین شاخص را نشان دهد. لازم است بدانید که در هنگام کار با مایعات خطرناک این روش باید به روش خاصی انجام شود تا برایتان مشکلی پیش نیاید.
برای کار با هیدومتر کافی است آنرا در داخل مایع مورد نظر قرار دهید عمق غوطه وری وسیله وزن مخصوص مایع را نشان می دهد که می توان از روی قسمت درجه بندی شده هیدرومتر آنرا بطور مستقیم خواند. برای خطای کمتر هنگام کار با این وسیله بهتر است مایع مورد نظر در یک ظرف بلند و باریک مانند استوانه مدرج ریخته شود.
توجه داشته باشید که هیدرومتر در مایعات سبک (مثل کروزن، بنزین و الکل) تا عمق بیشتری نسبت به مایعات سنگین تر (مثل شیر، آب نمک و اسیدها) فرو می رود.
سخن پایانی
هیدرومتر با ساختار ساده و کاربردهای گسترده‌ای که دارد، به عنوان یک ابزار دقیق و کارآمد برای اندازه‌گیری چگالی مایعات در صنایع مختلف به کار می‌رود. به دلیل سادگی کاربرد و دقت اندازه‌گیری، هیدرومترها در بسیاری از شرایط محیطی و کاربردهای مختلف مورد اعتماد قرار می‌گیرند. شما می توانید از طریق سایت نگین طب اقدام به خرید انواع هیدرومتر مانند هیدرومتر 1200-1000 مارک گرینر ، هیدرومتر سه کاره چینی و هیدرومتر 3 کاره آلمانی و… یا انواع لوازم آزمایشگاهی با بهترین قیمت و با بالاترین کیفین نمایید. همچنین اگر نیاز به دریافت مشاوره و یا اطلاعات بیشتر در زمینه انواع هیدرومترها دارید با مشاورین ما در تماس باشید.